SCO शिखर सम्मेलनमा सहभागी हुन ओली चीनतर्फ

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओली शनिबार चीनको तिआन्जिनतर्फ प्रस्थान गरेका छन्। उनी त्यहाँ हुने शाङ्घाई सहयोग संगठन (SCO) शिखर सम्मेलनमा सहभागी हुने कार्यक्रम रहेको छ। पाँचदिने यस भ्रमणलाई नेपाल–चीन सम्बन्ध सुदृढ गर्ने अवसरका रूपमा हेरिएको छ। प्रधानमन्त्री ओलीले सम्मेलनका क्रममा चीनका राष्ट्रपति सी जिनपिङ र रसियाका राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनसँग छुट्टाछुट्टै भेटवार्ता गर्ने कार्यक्रम छ।

तर, ओलीको यो भ्रमणलाई लिपुलेक विवादले छायामय बनाएको छ। हालै भारत र चीनबीच लिपुलेक हुँदै व्यापार पुनः सुरु गर्ने सम्झौता भएपछि नेपालले कडा आपत्ति जनाएको थियो। नेपालले संविधानिक नक्सामै लिपुलेक, लिम्पियाधुरा र कालापानीलाई आफ्नो भूभागका रूपमा समेटेको छ। सरकारले चीनसँग यस विषयमा औपचारिक रूपमा कुरा उठाउने घोषणा गरेको भए पनि, संसदमा सम्बोधन गर्दा प्रधानमन्त्री ओलीले लिपुलेक विवादबारे प्रत्यक्ष उल्लेख गरेनन्। यसले भ्रमणमा यो मुद्दा कसरी उठाइन्छ भन्ने प्रश्नलाई अझै अनिश्चित बनाएको छ।

शिखर सम्मेलनमा ओलीले भदौ १६ गते सम्बोधन गर्ने कार्यक्रम छ। त्यस्तै, चीन र रसियाबाहेक उनले माल्दिभ्स, कम्बोडिया, लाओस र भियतनामका नेताहरूसँग पनि भेटवार्ता गर्ने तयारी भएको छ। भ्रमणको क्रममा ओली बेइजिङमा पुगेर चीन–जापान युद्ध विजयको ८०औँ वार्षिकोत्सव कार्यक्रममा समेत सहभागी हुनेछन्।

यसपटक ओलीले भारतीय प्रधानमन्त्री नरेन्द्र मोदीसँग भेटवार्ता गर्ने सम्भावना रहेको चर्चा छ। कूटनीतिक वृत्तमा नेपाल, भारत र चीनबीच त्रिपक्षीय बैठक हुनेबारे पनि छलफल भएको बताइएको छ। तर, यसबारे औपचारिक पुष्टि भएको छैन।

विशेषज्ञहरूको भनाइमा, प्रधानमन्त्री ओलीको यो भ्रमणले नेपालको कूटनीतिक सम्बन्धलाई नयाँ उचाइमा पुर्‍याउने अपेक्षा गरिएको छ। तर, लिपुलेक विवाद कत्तिको दृढतापूर्वक चीनसमक्ष प्रस्तुत हुन्छ भन्ने विषयले यस भ्रमणको महत्व र प्रभावलाई प्रत्यक्ष प्रभावित गर्नेछ।